Το Μαύρο Χωριό της Σίφνου

Το Μαύρο Χωριό της Σίφνου

Ατεκμηρίωτες, αλλά λογικές, υποθέσεις για την ύπαρξη, την ονομασία και τις συνθήκες καταστροφής του.

Se non è vero, è ben trovato

Αφιερωμένο στην παλιά καλή μου φίλη Λωρέττα Μωραΐτου

Υπή

Υπήρξε το Μαύρο Χωριό;

Αν δεχθούμε ότι υπήρξαν 9 ελαιοτριβεία εκ των οποίων τα δύο σώζονται μάλλον θα έπρεπε να υπάρχει και ένας οικισμός. Ο ελαιώνας φαίνεται να υπάρχει ακόμα. Η αρχική μου άποψη ότι τα ελαιοτριβεία ανήκαν στο μοναστήρι μάλλον δεν στέκει. Το μοναστήρι θα έχτιζε ένα μεγάλο ή πολλά μικρά μαζεμένα ελαιοτριβεία. Άρα τα ελαιοτριβεία ανήκαν στους κάτοικους του Μαύρου Χωριού. Το Μαύρο Χωριό θα είχε τουλάχιστο 50 με 100 κάτοικους (ιδιοκτήτες των ελαιοτριβείων και εργάτες για τη συλλογή ελαιοκάρπου και λειτουργία των ελαιοτριβείων). Οι χωριάτες θα είχαν το κομπόδεμα τους άλλα δεν ήταν μονό αυτό που τράβηξε τους πειρατές.

ΛΛ Λεγόταν «Μαύρο Χωριό»;

Ναι άλλα όχι γιατί το έκαψαν οι πειρατές. Το Χωριό θα είχε όνομα πριν το κάψουν. Για να μετονομασθεί σε «μαύρο Χωριό» θα πρέπει να πέρασαν πολλές γενιές που πια να είχαν ξεχάσει το όνομα του Χωριού και να το βάφτισαν ξανά όταν το είδαν έτσι καμένο.

Ίσως λέγονταν από την αρχή έτσι από τα απόβλητα των ελαιοτριβείων. Οι πίτες από πυρήνα των ελαιών που είναι κατάμαυρες πιθανόν να πετιόντουσαν στα πέριξ. Εννέα ελαιοτριβεία είναι πάρα πολλά για το απαιτούμενο λάδι για τους κάτοικους.

Η θάλασσα (Βλυχάδα ή Βαθύ) είναι κοντά ώστε με ένα καΐκι το λαδί να εξαχθεί για εμπορική εκμετάλλευση. Αν δεν κέρδιζαν από το εμπόριο δεν θα καθόντουσαν στο «Μαύρο Χωριό» μόνο και μόνο γιατί έχουν φθηνό λαδί. Επίσης οι κάτοικοι αφού εργαζόντουσαν στη συλλογή των ελιάς και στο λιοτρίβι θα ήταν νέοι, δυνατοί και υγιείς. Ότι πρέπει για το σκλαβοπάζαρο. Αν δεν υπήρχε εμπόριο το Χωριό θα ήταν παντελώς άγνωστο στους πειρατές.

Το έκαψαν οι πειρατές;

Το πιθανότερο είναι πως το έκαψαν. Προφανώς δεν είχαν προηγούμενα με τους κάτοικους που να μας κάνει να πιστέψουμε πως η πυρπόληση ήταν αντίποινα. Ο απαραίτητος πληροφοριοδότης τους θα ήταν κάποιος κάτοικος πιθανόν δυσαρεστημένος από το Χωριό.

Γιατί το έκαψαν λοιπόν;

Για τον ίδιο λόγο που ανάβουν οι μελισσουργοί φωτιά: Για να βγάλουν τον κόσμο έξω από τα σιτία του. Η επιδρομή θα έγινε την νυκτά. Ήθελαν τους αιχμάλωτους για να πουληθούν στα σκλαβοπάζαρα του Αλγερίου. Όλοι συνελήφθησαν. Γι΄αυτό δεν υπήρξε κάνεις να αναστηλώσει το Χωριό. Από την φωτιά θα καταστράφηκαν και τα ελαιοτριβεία. Οι ελιές δεν είχαν άξια για να πάνε να τις πάρουν οι κάτοικοι της λοιπής Σίφνιοι. Αποτελούσαν πολύ βαρύ φορτίο και δύσκολη μεταφορά. Χωρίς ελαιοτριβεία ήταν ασύμφορη η μεταφορά τους. Έτσι το Χωριό έμεινε εγκαταλειμμένο για χρονιά.

Ο Άγιος Πολύκαρπος

Δεν ξέρω τους κτίτορες του Αγ. Πολύκαρπου στη Σίφνο. Για τον Πολύκαρπο γνωστά είναι τα έξης:

Επίσκοπος Σμύρνης, του οποίου η Εκκλησία μας τιμά την μνήμη στις 23 Φεβρουαρίου.

Όταν άρχισαν οι διωγμοί κατά των χριστιανών, επί αυτοκράτορα Αντωνίου Πίου, ο ανθύπατος της Μ. Ασίας Στάτιος Κορδάτος, μετά από μανιώδη απαίτηση του ειδωλολατρικού όχλου, συνέλαβε τον Πολύκαρπο και τον διέταξε να βλασφημήσει δημόσια το Χριστό.

Ο γέροντας Eπίσκοπος απάντησε: «Επί 86 χρόνια Τον υπηρετώ, χωρίς καθόλου να με αδικήσει. Και πως μπορώ τώρα να βλασφημήσω τον Βασιλέα και Σωτήρα μου;»

Αμέσως τότε, τον έριξαν στη φωτιά να καεί ζωντανός. Αλλά η φωτιά τον αφήνει ανέγγιχτο! Τότε, ένας δήμιος τον χτυπά με το ξίφος του και τον θανατώνει.

Έτσι στις 23 Φεβρουαρίου του 167, ο μέγας αθλητής της πίστης τερματίζει τη ζωή του. Στο πρόσωπό του, βέβαια, εφαρμόστηκε πλήρως ο λόγος του Θεού στην Αποκάλυψη: «Μηδέν φοβού, α μέλλεις παθείν... Γίνου πιστός άχρι θανάτου και δώσω σοι τον στέφανον της ζωής». Δηλαδή, μη φοβάσαι γι’ αυτά που πρόκειται να πάθεις. Φρόντιζε να είσαι πιστός μέχρι θανάτου και εγώ θα σου δώσω το στεφάνι της αιώνιας ζωής.

Απολυτίκιο
«Τήν κλῆσιν τοῖς ἔργοις σου, ἐπισφραγίσας σοφέ, ἐλαία κατάκαρπος, ὤφθης ἐν οἴκῳ Θεοῦ, Πολύκαρπε ἔνδοξε∙ σύ γαρ ως Ἱεράρχης, καί στερρός Ἀθλοφόρος, τρέφεις τήν Ἐκκλησίαν, λογικῇ εὐκαρπίᾳ, πρεσβεύων Ἱερομάρτυς, ὑπέρ τῶν ψυχῶν ἡμῶν ».

Πιθανόν να επελέγη αυτός ο άγιος για να δώσει το όνομα του στην εκκλησιά γιατί το όνομα θεωρήθηκε γούρικο για τις εκεί δραστηριότητες: «Πολύς Καρπός»

Ο Άγιος έμεινε ανέγγιχτος από την φωτιά άλλα το χωριό που προστάτευε έγινε στάχτη. Ίσως να είχε ρεπό την ήμερα εκείνη.

Μοναστήρι

Ο Αη Γιάννης ο «αποκεφαλιστής» (το σωστο : «αποκεφαλισθείς» ) είναι το μοναστήρι, δεν έχει μεγάλη ιστορική άξια. Οι «σαρανταπεντε Γιαννηδες» αποτελούν δείκτη της συχνής εμφάνισης του ονόματος και των αντίστοιχων εκκλησιών.