ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΑΠΙΑ

Λέμε σήμερα για κάποιον ο οποίος αδιαφορεί ότι

κάνει την πάπια

. Ορισμένοι καθαρευουσιάνοι λένε ότι «εποίησε την νήσσα». Η πάπια ή νήσσα είναι ένα υδρόβιο, νηκτικό πουλί που δεν είναι και τόσο αδιάφορο. Κάτι άλλο κρύβεται λοιπόν από πίσω:

Παπίας (Βυζαντινό οφίκιο)
Ο Παπίας (ελληνικά: παπίας) ήταν ευνούχος υπάλληλος των βυζαντινών δικαστήριων, αρμόδιος για την ασφάλεια και τη συντήρηση των κτηρίων του αυτοκρατορικού παλατιού στην Κωνσταντινούπολη.


Ο όρος συνδέεται ετυμολογικά με πάππος ή παπάς ( "πατέρας, ιερέας"). Βεβαιώνεται το πρώτον σε μια σφραγίδα με ημερομηνία περίπου. 550-650, και αργότερα καταγράφονται στο χρονικό του Θεοφάνη του Ομολογητή για το έτος 780. Υπήρξαν τρεις οργανικές θέσεις για παπίες, όλοι ευνούχοι: ένας για το ίδιο το Μεγάλο Παλάτι, και οι άλλοι δυο για τις δύο άλλες προσθήκες του, τη Μαγναύρα και το παλάτι της Δάφνης ( που δημιουργήθηκε από τον Μιχαήλ τον III). Ο «Παπίας του Μεγάλου παλατίου», ήταν μια πολύ σημαντική επίσημη θέση: συνήθως κατέχει το αξίωμα του πρωτοσπαθάριου, ήταν ο θυρωρός του παλατιού και υπεύθυνος για την ασφάλειά του. Κατείχε τα κλειδιά για τις θύρες του παλατιού (και της φυλακής του παλατιού) και τις άνοιγε κάθε πρωί μαζί με τον Μέγα Εταιρειάρχη. Είναι συνεπώς ελεγχόμενη φυσική πρόσβαση στον αυτοκρατορικό ενδιαίτημα, διαδραμάτιζε επομένως σημαντικό ρόλο σε κάθε συνωμοσία κατά της ζωής του αυτοκράτορα. Είναι πιθανό ότι οι άλλοι δύο παπίες (ο παπίας της Μαγναύρας και ο παπίας της Δάφνης) να ήταν εξαρτώμενοι αρχικά από τον Παπία του Μεγάλου παλατίου.

Όπως και όλοι οι ανώτεροι λειτουργοί των ανακτόρων, ο Παπίας του Μεγάλου Παλατίου εκτελούσε επίσης ορισμένα τελετουργικά καθήκοντα. Εκτός από το τελετουργικό ξεκλείδωμα των θυρών του παλατίου, για παράδειγμα, έληγε τυπικά την καθημερινές ακροάσεις του αυτοκράτορα κουδουνίζοντας τα κλειδιά του, το σύμβολο του αξιώματος του. Σε τελετές για την προαγωγή των υπαλλήλων, ήλεγχε την κύρια αίθουσα ακροάσεων του Χρυσοτρικλινου και του αυτοκράτορα, και την 1η Αυγούστου, γυρνούσε εν πομπή στους δρόμους της πρωτεύουσας, κρατώντας ένα σταυρό, επισκεπτόμενος τους πιο πλούσιους πολίτες και δεχόμενος
τις δωρεές τους. Κατά την περίοδο Παλαιολόγων, ο Μέγας Παπίας ήταν ανώτερος τιμητικός τίτλος.

Συμπέρασμα: Ο παπίας κατείχε μια θέση που απαιτούσε εχεμύθεια και διακριτικότητα, δεδομένου του ότι εγνώριζε ποιοι έμπαιναν και ποιοι έβγαιναν στο Ιερό Παλάτιον και ενδεχομένως εγνώριζε και τι έλεγαν. Δεν μπορούσε λοιπόν να απαντάει στους διαφόρους που τον ρωτούσαν και να κοινοποιεί ο,τι ήξερε. Εκ των πραγμάτων πρέπει να ήταν αριστοτέχνης στις υπεκφυγές. (πχ δεν είδα, δεν γνωρίζω, τότε απουσίαζα, δεν ελεγχθεί τίποτε, τυπική επίσκεψη ήταν, κλπ).
Όταν λοιπόν θέλανε να πούνε για κάποιον ότι υπεκφεύγει, ότι δεν προχωρεί επί της ουσίας λένε «έκανε τον παπία». (το «κάνω» εδώ με την έννοια «ενεργώ σαν ..» όπως «κάνω τον βλάκα») Μετά την Άλωση ο τίτλος του παπία καταργήθηκε και σε λίγες γενεές δεν το θυμόταν κάνεις πια. Η έκφραση ακούγονταν σαν λανθασμένη και ο παπίας έγινε «η παπία»,εξ άλλου ο εκθηλυσμος ήταν χαρακτηριστικός τους ευνούχους, και αργότερα «η πάπια». Επομένως ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ του παπια και του συμπαθέστατου Ντόναλντ Ντακ και των συγγενών του άλλα και μεταξύ του παπία και του χρήσιμου ουροδοχείου των νοσοκομείων.