Τρίτη 15 Δεκεμβρίου 2009

Πλήθος Αγγέλων ψάλλουσι ....

Πλήθος Αγγέλων ψάλλουσι ....

... αντι του ορθου «ψάλλει» (το πλήθος ψάλλει), παντως παραδεκτή σαν εκφραση. Πρβλ. «ο κόσμος χτίζουν εκκλησιές» (Δημοτικό Ποιήμα) ή «Στου παπα-Λάμπρου την αυλή κοσμος ειναι μαζεμένοι» (Η παπαλάμπραινα – Δημοτικο Τραγουδι)

Τι σημαίνει ομως «Ψάλλω»

Ψάλλω: (επιτατικο του ψάω) : ψαύω, ψηλαφώ,εγγίζω, θιγων τι το θετω σε κινηση, ελκω τι και ειτα το αφίνω να επανέλθει εις την θέσιν του. (πχ. «τόξου νευράν ψάλλω»)

Ψάλτης: ο ψάλλων, ο παίζων εγχορδον όργανον, ο κιθαριστής.

Ι. ΣΤΑΜΑΤΑΚΟΣ, Λεξικόν της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης. σελ. 1129

Τωρα κατάντησε ο ψάλτης να ειναι αυτος που τραγουδάει στην εκκλησιά και μόνο, χωρίς να κάνει χρήση μουσικών οργάνων. Εκ παραδόσεως δεν χρησιμοποιούνται μουσικά όργανα στις ορθοδοξες εκκλησιές.

Μια τεοια αναλογη μεταπτωση του νοηματος της λεξης εχουμε και στην «αιθουσα». Λεγαμε πχ. «Απαγορευεται το καπνισμα εντος της αιθουσης» ενω αιθουσα (εννοείται στοά) ειναι μεχτοχη του αιθω=φλεγομαι, με καπνο σηλ.σημαινει «αυτη που καπνιζει» βλ αιθω, αιθαλη, Αιτνα κλπ.

ΨΑΛΤΗΡΙΟ

To ψαλτήριο είναι ένα έγχορδo μουσικό όργανο της οικογένειας της άρπας ή του σαντουριού. Το ψαλτήριο της Αρχαία Ελλάδας (επιγόνειο) χρονολογείται τουλάχιστον από το 2800 π.Χ., όταν ήταν ένα οργανο σαν άρπα. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την αρχαία ελληνική ψαλτήριον "έγχορδο μέσο, ψαλτήριο, άρπα» και αυτό από το ρήμα ψάλλω που σημαινει "αγγίζω απότομα, να βρούμε, έλξη, τράβηγμα" και στο περίπτωση της χορδές των μουσικών οργάνων, "να παιξει μουσικη έγχορδα μέσο με τα δάχτυλα, και οχι με το πληκτρο".



Στην Βίβλο το "ψαλτήριο", και πληθυντικό του, "ψαλτήρια", χρησιμοποιείται για να μεταφράσει την keliy Εβραϊκά (
כלי) στον Ψαλμό 70:22

22 κα γρ γ ξομολογσομα σοι ν σκεει ψαλμο τν λθειν σου, Θες· ψαλ σοι ν κιθρ, γιος το ᾿Ισραλ

και 16:5 (נבל) σε Ι Σαμουήλ 10:5? 2 Σαμουήλ 6:5? I Βασιλέων 10:12? I 13:8 Χρονικών 15:16, 20, 28? 25:1, 6? II 5:12 Χρονικών 9:11? 20:28? 29:25, Νεεμίας 12:27, Ψαλμοί 33:2? 57:6? 81:2? 92:3? 108:2? 144:9 και 150:3 και ψαλτήριο σε Δανιήλ 3:5, 7, 10, και 15.

Στην χριστιανική εποχή ένα ψαλτήριο αποτελείται από ένα επίπεδο ηχείο με πολλές προ-συντονισμένες χορδές που ένυσσαν (γρατσουνούσαν) οι ψάλτες με τα νύχια. Ήταν επίσης γνωστό ως «κανών», όνομα από την ελληνική λέξη κανών που σημαίνει κράτος (κάτι που επικρατεί, και, επίσης, "τρόπος"). Η σύγχρονη ελληνική λαϊκή εκδοση του όργανου καλείται από το υποκοριστικό της, κανονάκι.

Το όργανο είναι συνήθως αρκετά μικρό και είναι φορητό. Απεικονίζεται σε μια σειρά από έργα τέχνης από την Μεσαιωνική Περίοδο.

Τον 19ο αιώνα διάφορες μορφές τέθηκαν σε χρήση, κυρίως το σαντούρι και η κιθάρα το σιτάρ.

Στον 20ο αιώνα, το ψαλτήριο έχει τεθεί σε ευρεία χρήση. Έχει ένα τραπεζοειδές σχήμα που επιτρέπει να ιχθύ ή να χτυπηθεί κάθε χορδής

Η ίδια λέξη χρησιμοποιείται στην καθομιλουμένη για να δηλώσει συλλογή ψαλμών. Αυτό είναι λάθος! Μια συλλογή ψαλμών όφειλε να λέγεται «Ψαλμολογιον» (όπως ανθολόγιον, εορτολόγιον, υμνολόγιον)

Ο ψαλμο εναι ργο το γίου Πνεύματος. νας γιορείτης Γέροντας κρατώντας τ ψαλτήρι λεγε:" Θεός σκυψε κα επε στ παιδί του τν Δαβίδ ατά πο θέλει ν' κούη"!

http://www.arxontariki.net/viewtopic.php?f=62&t=2077

Σάββατο 5 Δεκεμβρίου 2009

Λογγίνος - Ο ΛΟΓΧΕΥΣΑΣ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ

Κατά ένα απαίσιο, περίεργο, παράδοξο τρόπο, οι άθεοι τείνουν να λαμβάνουν πιο σοβαρά τη θρησκεία από τους θρησκευόμενους.


Jonathon Miller


ΛΟΓΓΙΝΟΣ Ο ΕΚΑΤΟΝΤΑΡΧΟΣ.
16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ. Ο ΛΟΓΧΕΥΣΑΣ ΤΗΝ ΠΛΕΥΡΑ

Λογγίνος ο εκατόνταρχος ήταν Ιουδαίος και κατά της ημέρες του Κυρίου υπερετούσε εις την υπερεσία του Πιλάτου. Κατά την ημέρα της Σταυρώσεως διετάχθη από τον Πιλάτο να φυλάει με τους στρατιώτες του το Σώμα του Κυρίου Και ενώ οι Μαθηταί του Χριστού και Απόστολοι έφυγαν από τον φόβο των Ιουδαίων ο δε Λογγίνος έμεινε πλησίον του Σταυρού με τους στρατιώτες του.. Όταν είδε τα θαύματα που έγιναν κατά την Σταύρωση, τον σεισμό, την σκότησιν του ηλίου, τους τάφους και την Ανάστασιν των Αγίων και να εισέρχονται μέσα στην πόλη όπου τους αναγνώρισαν οι δικοί τους, τότε φώναξε με φωνή πολύ μεγάλη. «Αληθώς Θεού Υιός ήν ούτος (Ματθαίου ΚΖ-54-).

Απο το "φώς της ορθοδοξίας" σελιδας ύποπτης ερευνητικής αξίας.

Στο Μαρκο Κεφ. 15 δισβάζουμε στο στιχο 39 Ἰδὼν δὲ ὁ κεντυρίων ὁ παρεστηκὼς ἐξ ἐναντίας αὐτοῦ ὅτι οὕτω κράξας ἐξέπνευσεν, εἶπεν· Ἀληθῶς ὁ ἄνθρωπος οὗτος υἱὸς ἦν Θεοῦ.
Ο 57 στ. του 27 κεφ του Ματθαιου αναφέρει επι λεξει:"54 Ὁ δὲ ἑκατόνταρχος καὶ οἱ μετ' αὐτοῦ τηροῦντες τὸν Ἰησοῦν, ἰδόντες τὸν σεισμὸν καὶ τὰ γενόμενα ἐφοβήθησαν σφόδρα λέγοντες· Ἀληθῶς Θεοῦ υἱὸς ἦν οὗτος."
Ο Λουκάς στο Κ. 23 στ. 47 αναφέρει :"ἰδὼν δὲ ὁ ἑκατόνταρχος τὸ γενόμενον ἐδόξασε τὸν Θεὸν λέγων· Ὄντως ὁ ἄνθρωπος οὗτος δίκαιος ἦν.".
Επι του ιδιου θεματος ο Ιωάννης στο Κ.19 στ.33 και 34 αναφέρει: 33 ἐπὶ δὲ τὸν Ἰησοῦν ἐλθόντες ὡς εἶδον αὐτὸν ἤδη τεθνηκότα, οὐ κατέαξαν αὐτοῦ τὰ σκέλη, 34 ἀλλ' εἷς τῶν στρατιωτῶν λόγχῃ αὐτοῦ τὴν πλευρὰν ἔνυξε, καὶ εὐθέως ἐξῆλθεν αἷμα καὶ ὕδωρ.

Συμπερασμα: Οι σκοταδιστες του "Ορθοδοξου φωτος" (αγνοουν και το πως γραφεται η σκοτιση, τοσο φωτοδοτες ειναι) παραπεμπουν σε ντοκουμενα με διαφορετικο κειμενο (Ματθ.27 54). Βασιζομενοι στο γεγονος οτι ελαχιστοι των αναγνωστων γνωριζουν να ερευνουν γραφει μια ασχετη παραπομπη για να φανει τεκμηριωμένο κειμενο!
Λογγινος
Το ονομα ειναι Ελληνικο, εδω το "Φως" μας εφωτισε οτι ο Λογγινος ηταν Εβραιος Συνεργάτης των κατακτητων που προηχθη στον βαθμο του λοχαγου! Αν και πουθενα δεν
αναφερεται οτι ελογχισε τον Ιησου, οι φωτοδοτες, παρετυμολογοντας το Λογγινος απο την Λογχη πανε να περασουν οτι του τρυπησε ο εκατονταρχος την πλευρα. Ο εκατονταρχοος ειναι αξιωματικος και οχι λογχοφόρος. Εξαλου η μονη αναφορα περι λογχισμου αναφερεται στο κ.19 στ 34 του Ιωάννη και ο δραστης κατονομάζεται: "εἷς τῶν στρατιωτῶν".
Το "λέγοντες" του Ευαγγελιου εγιναν "τότε φώναξε (ο Λογγινος) με φωνή πολύ μεγάλη". Απαράδεκτο για εκατονταρχο να παταει τις φωνες μποροστα στους στρατιωτες του, των οποιων την θεση δεν γνωριζε ουτε μπορουσε να γνωριζει. Ας μην ξεχνάμε οτι ενας στρατιώτης του ειχε λογχισει τον Ιησου προ ολιγου. Το λογικοτερο ειναι οτι μουρμουρισε μεσα απο τα δοντια τουν επιμαχη φράση .

Σε αλλη σελιδα βρισκω, μια σελιδα γραμμενη απο κάποια Λαμπρινή Θωμα: Στην αγιογραφία μας, ο Κεντυρίων παρίσταται στη σκηνή της Σταύρωσης, ακριβώς πίσω από τον Αγαπημένο Ευαγγελιστή Ιωάννη, σεμνός, θλιμμένος, σοβαρός, μες την στρατιωτική του πανοπλία.
Ώριμος άνδρας, με μαύρο στρογγυλό γένι (διαβαζε "μούσι"), συνήθως έχει το κεφάλι του σκεπασμένο μ' ένα μαντήλι (ολοι οι συνεργατες του κατακτητη ηταν κουκουλοφόροι) και φέρει φωτοστέφανο.(Φαίνεται πως ο μακαριτης αγιασε πρι καλα-καλα πεθανει ο Ιησους) Εκείνη ήταν η στιγμή της μαρτυρίας του. Το όνομά του δε μας παραδίδεται στο Ευαγγέλιο (ορθοτερον: "σε κανενα απο τα ευαγγελια). Μας παραδίδεται όμως, η ομολογία της πίστης του, όπως την καταγράφει ο Λουκάς "Όντως ο άνθρωπος ούτος δίκαιος ην" ( 23,47) και ο Ματθαίος "Αληθώς Θεού υιός ην ούτος" (27, 55). Το όνομά του σώθηκε στα απόκρυφα ευαγγέλια (προσθέσατε: τα οποια επικαλουμεθα οποτε μας συμφερει και τ΄αναθεματιζουμε στις αλλες περιπτωσεις) και από τη λειτουργική παράδοση της Εκκλησίας μας, όπως και κάποιες ακόμη πληροφορίες για τον πρώτο μας στρατιωτικό ´Αγιο.
Ας σημειωθει οτι η αξιοτιμος συγγραφευς δεν αναφερει καμια πηγη. Σε ποιά τα Αποκρυφα το ειδατε γραμμενο; Να φωτισθουμε και εμεις απο τις διορθωσεις των θεοπνευστων κειμενων!

Πέμπτη 3 Δεκεμβρίου 2009

Χριστουγεννιάτικο Λεξιλόγιο

Άγιες Μέρες έρχονται και διάφορες λεξούλες ξεπηδάνε και μου τριβελίζουν το μυαλό. Είχα παλιότερα ασχοληθεί με τα Χριστούγεννα που θα ήταν πιο σωστό να λέγονται η Χριστού γέννα. Επειδή είμαι εκ φύσεως αμφισβητίας σκέπτομαι πως και το χριστού γέννα είναι λάθος. Από τα βιβλικά κείμενα οι άνδρες γεννούν και οι γυναίκες τίκτουν. Αρκεί να διαβάσετε τις περιβόητες γενεές δεκατέσσαρες, όπου το «εγέννησε» , που αναφέρεται σε άνδρες, πάει σύννεφο. (Ματθ. Α. Στ.2-16) ενώ στο ίδιο κεφάλαιο (στ. 23) αναφέρεται «ιδού η παρθένος εν γαστρι εξει και τέξεται υιον ...» και παρακάτω (στ. 26) «..ετεκεν τον υιον αυτής τον πρωτότοκον και κάλεσε το όνομα αυτού Ιησούν». Μα και στα σημερινά κάλαντα λέμε «εν τω σπηλαίω τίκτεται εν φάτνη των αλόγων» και η Μαριάμ εκλήθη Θεοτόκος και κατά τινας αιρετικούς Χριστοτοκος. Άρα το σωστότερο είναι Χριστουτόκος ή για την εξουδετέρωση Χριστουτόκεια και όχι Χριστούγεννα. Εξ’ άλλου η γέννα κατά τον Σταματακο (Λεξικό της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσης σ.228) είναι ποιητική έκδοση του γένος από το αρχ. Γενενάω από το γενναίος = ανήκων εις ένα γένος ). Ο πατέρας είναι ο γεννήτωρ, γι' αυτο ο υιός ειναι ο μονογενης. Για την μητέρα ο Χριστός ειναι ο υιος αυτης ο πρωτότοκος [ καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱόν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον, καὶ ἐκάλεσε τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν (Ματ. Α.25) και 7 καὶ ἔτεκεν τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον· καὶ ἐσπαργάνωσεν αὐτὸν καὶ ἀνέκλινεν αὐτὸν ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι. (Λουκ. Β.7) ]. Πότε όμως γεννάει ο πατήρ; Ενδεχομένως κατά την σύλληψη, αφού ο πατήρ εξακολουθεί να είναι πατήρ και αν ακόμη έχει πεθάνει πριν τον τοκετό. Η γέννηση θα έγινε τις 25 Μαρτίου του ίδιου έτους.(βλ Ματθ. Α στ.18 : «... ευρέθη εν γαστρί έχουσα εκ πνεύματος Αγίου»). Και στο ίδιο στ. 20 «το γαρ γεννηθέν εν αυτή εκ Πνεύματος εστί Άγιου». Εδώ ο Άγγελος ομιλεί για το έμβρυο ως γεννηθέν (όχι όμως εισέτι τεχθέν). Ο πατήρ ήταν το Αγ. Πνεύμα εκ του πατρός εκπορευόμενο κάτι δηλαδή σαν εξωσωματική γονιμοποίηση.


25η Δεκεμβρίου
Συμπτωματικά ήταν εκείνη η ημέρα που οι ειδωλολάτρες εορτάζαν την Γέννηση του Μίθρα. Του Sol Invictus. Του ακατανίκητου Ήλιου. Ας θυμηθούμε το τροπάριο των Χριστουγέννων «ανετειλεν τω κοσμω το φως το της γνώσεως» και «... σε προσκυνειν τον ήλιον της δικαιοσύνης και σε γινωσκειν εξ ύψους ανατολην». Οι παπάδες της εποχής σύνταξης του τροπαρίου το έπαιζαν δίπορτο («και στ΄ αντάρτικο ψωμί και στο στρατό χαμπέρι») και ταυτίζαν της ειδωλολατρικές γιορτές με αντίστοιχες Χριστιανικές για να τις εξαλείψουν και να τα έχουν καλά με όλους

Αγάλλομαι από το αρχαίο αγαν+αλλομαι = πηδάω πολύ. Όταν κάνεις χαίρεται χοροπηδάει από την χαρά του = πηδάει πολύ (και ας μην πάει ο νους σας στο πονηρό). Επομένως μόνον οι άνθρωποι μπορούν να αγάλλονται (και μέχρι κάποια ηλικία). Όμως λέμε στα κάλαντα των Χριστουγέννων «οι ουρανοί αγάλλονται, χαίρει η φύσις όλη» μεταφορικά βεβαίως βεβαίως! Οι ουρανοί φαίνεται ότι είχαν στήσει συρτάκι αφού είναι επτά τον αριθμόν.

Η φάτνη των αλόγων (ενν. Ζώων). Έχουμε συνηθίσει να λέμε τους ίππους "άλογα" ενώ το επίθετο άλογος ταιριάζει σε όλα τα ζώα άρα και τα γαϊδούρια και το βοοειδή. Στην παλαιστίνη η χρήση άλογων (ιππων) δεν ήταν τόσο διαδεδομένη και οποίος είχε άλογα – ίππους θα ήταν πλούσιος και καλοσπιτωμενος και δεν θ’ άφηνε τρίτους να πάνε να γεννάνε στους στάβλους του.

Το ονοματάκι σας παρακαλώ
Ο Άγγελος του Ματθαιου προτείνει το όνομα «Εμμανουήλ» ενώ ο Γαβριήλ του Λούκα προτείνει «Ιησούς». Τώρα άντε να βρεις πως έγινε το μπέρδεμα! Ο Πάνσοφος θεός έδωσε δυο αντιφατικά μηνύματα σε δυο Αγγέλους του, προφανώς για σιγουριά! Η Μαριάμ πάντως αγνοεί τον πρώτο άγγελο και ακολουθεί την πρόταση του δευτέρου. Πιθανό επειδή της είχε συστηθεί: «Καλήμερα σας ονομάζομαι Γαβριήλ και είμαι άγγελος κυρίου!» Πιο καθώς πρέπει ο κ. Γαβριήλ!

Πέμπτη 29 Οκτωβρίου 2009

ΚΑΝΕΙ ΤΗΝ ΠΑΠΙΑ

Λέμε σήμερα για κάποιον ο οποίος αδιαφορεί ότι
κάνει την πάπια
. Ορισμένοι καθαρευουσιάνοι λένε ότι «εποίησε την νήσσα». Η πάπια ή νήσσα είναι ένα υδρόβιο, νηκτικό πουλί που δεν είναι και τόσο αδιάφορο. Κάτι άλλο κρύβεται λοιπόν από πίσω:

Παπίας (Βυζαντινό οφίκιο)
Ο Παπίας (ελληνικά: παπίας) ήταν ευνούχος υπάλληλος των βυζαντινών δικαστήριων, αρμόδιος για την ασφάλεια και τη συντήρηση των κτηρίων του αυτοκρατορικού παλατιού στην Κωνσταντινούπολη.


Ο όρος συνδέεται ετυμολογικά με πάππος ή παπάς ( "πατέρας, ιερέας"). Βεβαιώνεται το πρώτον σε μια σφραγίδα με ημερομηνία περίπου. 550-650, και αργότερα καταγράφονται στο χρονικό του Θεοφάνη του Ομολογητή για το έτος 780. Υπήρξαν τρεις οργανικές θέσεις για παπίες, όλοι ευνούχοι: ένας για το ίδιο το Μεγάλο Παλάτι, και οι άλλοι δυο για τις δύο άλλες προσθήκες του, τη Μαγναύρα και το παλάτι της Δάφνης ( που δημιουργήθηκε από τον Μιχαήλ τον III). Ο «Παπίας του Μεγάλου παλατίου», ήταν μια πολύ σημαντική επίσημη θέση: συνήθως κατέχει το αξίωμα του πρωτοσπαθάριου, ήταν ο θυρωρός του παλατιού και υπεύθυνος για την ασφάλειά του. Κατείχε τα κλειδιά για τις θύρες του παλατιού (και της φυλακής του παλατιού) και τις άνοιγε κάθε πρωί μαζί με τον Μέγα Εταιρειάρχη. Είναι συνεπώς ελεγχόμενη φυσική πρόσβαση στον αυτοκρατορικό ενδιαίτημα, διαδραμάτιζε επομένως σημαντικό ρόλο σε κάθε συνωμοσία κατά της ζωής του αυτοκράτορα. Είναι πιθανό ότι οι άλλοι δύο παπίες (ο παπίας της Μαγναύρας και ο παπίας της Δάφνης) να ήταν εξαρτώμενοι αρχικά από τον Παπία του Μεγάλου παλατίου.

Όπως και όλοι οι ανώτεροι λειτουργοί των ανακτόρων, ο Παπίας του Μεγάλου Παλατίου εκτελούσε επίσης ορισμένα τελετουργικά καθήκοντα. Εκτός από το τελετουργικό ξεκλείδωμα των θυρών του παλατίου, για παράδειγμα, έληγε τυπικά την καθημερινές ακροάσεις του αυτοκράτορα κουδουνίζοντας τα κλειδιά του, το σύμβολο του αξιώματος του. Σε τελετές για την προαγωγή των υπαλλήλων, ήλεγχε την κύρια αίθουσα ακροάσεων του Χρυσοτρικλινου και του αυτοκράτορα, και την 1η Αυγούστου, γυρνούσε εν πομπή στους δρόμους της πρωτεύουσας, κρατώντας ένα σταυρό, επισκεπτόμενος τους πιο πλούσιους πολίτες και δεχόμενος
τις δωρεές τους. Κατά την περίοδο Παλαιολόγων, ο Μέγας Παπίας ήταν ανώτερος τιμητικός τίτλος.

Συμπέρασμα: Ο παπίας κατείχε μια θέση που απαιτούσε εχεμύθεια και διακριτικότητα, δεδομένου του ότι εγνώριζε ποιοι έμπαιναν και ποιοι έβγαιναν στο Ιερό Παλάτιον και ενδεχομένως εγνώριζε και τι έλεγαν. Δεν μπορούσε λοιπόν να απαντάει στους διαφόρους που τον ρωτούσαν και να κοινοποιεί ο,τι ήξερε. Εκ των πραγμάτων πρέπει να ήταν αριστοτέχνης στις υπεκφυγές. (πχ δεν είδα, δεν γνωρίζω, τότε απουσίαζα, δεν ελεγχθεί τίποτε, τυπική επίσκεψη ήταν, κλπ).
Όταν λοιπόν θέλανε να πούνε για κάποιον ότι υπεκφεύγει, ότι δεν προχωρεί επί της ουσίας λένε «έκανε τον παπία». (το «κάνω» εδώ με την έννοια «ενεργώ σαν ..» όπως «κάνω τον βλάκα») Μετά την Άλωση ο τίτλος του παπία καταργήθηκε και σε λίγες γενεές δεν το θυμόταν κάνεις πια. Η έκφραση ακούγονταν σαν λανθασμένη και ο παπίας έγινε «η παπία»,εξ άλλου ο εκθηλυσμος ήταν χαρακτηριστικός τους ευνούχους, και αργότερα «η πάπια». Επομένως ουδεμία σχέση υπάρχει μεταξύ του παπια και του συμπαθέστατου Ντόναλντ Ντακ και των συγγενών του άλλα και μεταξύ του παπία και του χρήσιμου ουροδοχείου των νοσοκομείων.

Τετάρτη 9 Σεπτεμβρίου 2009

Η γλώσσα απο ολες τις μπάντες

Η γλώσσα είναι σαν ένας πολυεδρικός πολύτιμος λίθος. Χρειάζεται και η αντικειμενικότητα (ήρθε το βράδυ) και η υποκειμενικότητα (ήρθε βραδιάτικα, όπου υπόρρητα δηλώνεται η ενόχληση), και το επίσημο ύφος (παράταση), το καθωσπρέπει αλλά και το οικείο, χαλαρό ύφος (παράτα), και η επιστημονική έκφραση (σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια) και το εκλαϊκευτικό ύφος (νόσος των τρελών αγελάδων), το λόγιο ύφος (εαρινός) αλλά και το μη λόγιο (ανοιξιάτικος) ο γραπτός λόγος (ανελκυστήρας) αλλά και ο προφορικός (ασανσέρ), το σοβαρό (κτηνίατρος), το σοβαροφανές αλλά και το αστείο (χαϊβάν ντοκτόρ), η περιγραφή, έστω και μεταφορικά (έχει μέσο, δόντι) αλλά και η υπερβολή (έχει χαυλιόδοντα), το ρετρό (παρντόν) και το μοντέρνο (σόρι), με άλλα λόγια ένα γλωσσικό όργανο που να μπορεί να ανταποκρίνεται σε όλες τις καταστάσεις, λίγο πολύ όπως η γκαρνταρόμπα μας: έχει ρούχα για όλες τις περιστάσεις, αρκεί να φορούμε κάθε φορά το κατάλληλο ένδυμα.

Της Άννας Αναστασιάδη-Συμεωνίδη
Καθηγήτριας γλωσσολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Α.Π.Θ.

Κυριακή 19 Ιουλίου 2009

Cursor

στα αγγλικά προφέρεται κέρσορ.
Όμως προέρχεται από το Λατινικό cursor. Ο cursor ήταν δρομέας, δούλος που έτρεχε μπροστά από την άμαξα κρατώντας ένα δαυλό.
Βλ. τον όμορφο στίχο του Λουκρητίου, από το De rerum natura "Περί της φύσεως των πραγμάτων" : "... et quasi cursores vitae lampada tradunt": "... και σαν δρομείς (κούρσορες) μεταδίδουν την λαμπάδα της ζωής"
Όλες οι ομόριζες λέξεις προφέρονται με το αρχικό φθόγγο "κου..." όπως κουρσάρος (επιδρομέας), κούρσος (προϊόν της επιδρομής, λεηλασία, πλιάτσικο), κούρσα (διαδρομή).
Ίσως το "κούρσορας" είναι πιο σωστό, πιο λογικό και πιο εύηχον, αλλά άμα μας κολλήσει η αγγλικούρα δεν βγαίνει με τίποτα!

Κυριακή 21 Ιουνίου 2009

Ελληνική Γλώσσα

... και να ήταν μόνο τα μάρμαρα του Παρεθενωνα








Παραθετω μια ενδιαφέρουσα εργασία βασισμένη σε Μελέτη της ομογενούς καθηγήτριας Αναστασίας Γονέου.
Με τίτλο «Ελληνική Γλώσσα - τροφός όλων των γλωσσών», η Αναστασία Γονέου, μεταξύ άλλων, αναφέρει:
«Η Ομηρική (Ελληνική) Γλώσσα, αποτελεί τη βάση επάνω στην οποία στηρίχτηκαν πλήθος σύγχρονων γλωσσών. Ακόμα κι αν δεν υπήρχε καμία άλλη αναφορά, ακόμα κι αν δεν είχε διασωθεί κανένα προκατακλυσμιαίο μνημείο, θα αρκούσε η Ελληνική Γλώσσα ως απόδειξη της ύπαρξης στο παρελθόν, μίας εποχής μεγάλου πολιτισμού. Στη γλώσσα μας είναι εμφυτευμένη όλη η γνώση που κατέκτησε ο άνθρωπος, έως την παρούσα στιγμή. Κάθε ελληνική λέξη-όρος φέρει ένα βαρύ φορτίο νόησης, φορτίο που οι προγενέστεροι 'εξόδευσαν', για να κατακτήσουν γνωστικά τη συγκεκριμένη έννοια και να την 'βαπτίσουν' με το συγκεκριμένο όνομα-λέξη ».


Θυμάμαι την ερμηνεία που μου έδωσε κάποτε ένας Άγγλος συναδελφός μου, για την λέξη "Θεατρο" ειπε οτι προέρχεται απο τον Αγγλικό Theater! Ευχαριστώ τον φίλο συμμαθητή και συνάδελφο Γιώργο Χάραρη που μέ σύνδεσε μέ αυτές τις πληροφορίες.



Για λογους που δεν ανακαλυψα ακομα πρεπει να κυλισετε την σελιδα για να δειτε τον πινακα











































































































































































































































BAR λατινικά: barra από το μάρα = εργαλείο σιδηρουργού.
BOSS από το πόσσις = ο αφέντης του σπιτιού.
BRAVO λατινικό, από το ελληνικό "βραβείο".
BROTHER λατινικά frater από το φράτωρ.
CARE από το "καρέζω".
COLONIE από το κολώνεια =αποικιακή πόλη.
DAY Οι Κρητικοί έλεγαν την ημέρα 'δία'. Και: ευδιάθετος είναι σε καλή μέρα.
DISASTER από το δυσοίωνος + αστήρ
DOLLAR από το τάλλαρον καλάθι που χρησίμευε ως μονάδα μέτρησης στις ανταλλαγές. π.χ. «δώσε μου 5 τάλλαρα σιτάρι». Παράγωγο είναι το τάλληρο, αλλά και το τελλάρo!
DOUBLE από το διπλούς - διπλός.
EXIST λατινικά ex+sisto από το έξ+ίστημι εξέχω, προέχω.
EXIT από το έξιτε εξέλθετε
EYES από το φάεα μάτια.
FATHER από το πάτερ (πατήρ).
FLOWER λατινικά flos από το φλόος.
FRAPPER από το φραγκικό Frappan που προέρχεται από το (F)ραπίζω κτυπώ ( F δίγαμμα).
GLAMOUR λατινικό gramo ur από το γραμμάριο. Οι μάγοι παρασκεύαζαν τις συνταγές τους με συστατικά μετρημένα σε γραμμάρια και επειδή η όλη διαδικασία ήταν γοητευτική και με κύρος, το gramou r - glamou r, πήρε την σημερινή έννοια.
HEART, CORE από το κέαρ καρδιά.
HUMOR από το χυμόρ χυμός (Στην ευβοϊκή διάλεκτο, όπως αναφέρεται και στον Κρατύλο του Πλάτωνος, το τελικό ' ς' προφέρεται ως 'ρ'. Π.χ. σκληρότηρ αντί σκληρότης).
I από το εγώ ή ίω, όπως είναι στην βοιωτική διάλεκτο.
ILLUSION από το λίζει παίζει.
KARAT εκ του κεράτιον, (μικρό κέρας για τη στάθμιση βάρους).
KISS ME εκ του κύσον με φίλησέ με (...είπε ο Οδυσσέας στην Πηνελόπη).
LORD εκ του λάρς. Οι Πελασγικές Ακροπόλεις ονομάζονταν Λάρισσες και ο διοικητής τους λάρς ή λαέρτης. Όπως: Λαέρτης - πατέρας του Οδυσσέα).
LOVE λατινικό: love από το 'λάFω'. Το δίγαμμα (F) γίνεται 'αυ' και ' λάF ω' σημαίνει ''θέλω πολύ''.
MARMELADE λατινικά melimelum από το μελίμηλον κυδώνι.
MATRIX από το μήτρα.
MATURITY λατινικά: maturus από το μαδαρός υγρός.
MAXIMUM λατινικά: maximum από το μέγιστος.
MAYONNAISE από την πόλη Mayon, που πήρε το όνομά της από το Μάχων ελληνικό όνομα και αδελφός του Αννίβα.
ME από το με. "εμέ"
MEDICINE λατινικά :medeor από το μέδομαι, μήδομαι σκέπτομαι, πράττω επιδέξια. Και μέδω φροντίζω, μεδέων
MENACE από το μήνις.
MENTOR από τον Μέντoρα διδάσκαλο-σύμβουλο του Οδυσσέα σταλμένο απο τήν Αθηνά.
MINE από το Μινώαι ( λιμάνια του Μίνωα, όπου γινόταν εμπόριο μεταλλευμάτων. «Κρητών λιμένες, Μίνωαι καλούμεναι». (Διοδωρος ο Σικελιώτης .Ε'84,2).
MINOR λατινικά: minor από το μινύς μικρός. Στα επίσημα γεύματα είχαν το μινύθες γραμμάτιον, ένα μικρό κείμενο στο οποίο αναγραφόταν τι περιελάμβανε το γεύμα. Παράγωγο το... menu!
MODEL από το μήδος σχέδιο (η ίδια ρίζα με τη μόδα ( moda).
MOKE από το μώκος αυτός που χλευάζει.
MONEY λατινικό: moneta από το μονία = μόνη επωνυμία της Θεάς Ήρας: Ηρα μονία. Στο προαύλιο του ναού της Θεάς στη Ρώμη ήταν το νομισματοκοπείο και τα νομίσματα έφεραν την παράστασή της, (monetae).
MOTHER από το μάτηρ, μήτηρ.
MOVE από το ομηρικό αμείβου κουνήσου!
MOW από το αμάω θερίζω.
NIGHT από το νύχτα.
NO λατινικό: non, ne εκ του εκ του νη: αρνητικό μόριο ( ''νέ τρώει, νέ πίνει''), ή (νηπενθής απενθής, νηνεμία έλλειψη ανέμου.
PAUSE από το παύση.
RESISTANCE από το ρά + ίστημι.
RESTAURANT από το ρά + ίσταμαι έφαγα και στηλώθηκα.
RESTORATION λατινικά restauro από το ρά+ίστημι, όπου το ρά δείχνει συνάρτηση, ακολουθία, π.χ . ρά-θυμος, και ίστημι στήνομαι.
SERPENT λατινικά serpo από το έρπω (ερπετό). H δασεία ( ') προφέρεται ως σ σερπετό.
SEX από το έξις. Η λέξη δασύνεται και η δασεία μετατρέπεται σε σίγμα και s + έξις.
SIMPLE από το απλούς (η λέξη δασύνεται).
SPACE από το σπίζω εκτείνω διαρκώς.
SPONSOR από το σπένδω προσφέρω (σπονδή).
TRANSFERαπό το τρύω (διαπερνώ) + φέρω. Transatlantic διαπερνώ τον Ατλαντικό.
TURBO από το τύρβη κυκλική ταραχώδης κίνηση.
WATER από το Ύδωρ (νερό), με το δ να μετατρέπεται σε τ .
YES από το γέ = βεβαίως.
ΙS από το είς.

Τετάρτη 15 Απριλίου 2009

ΦΑΝΑΤΙΚΟΣ - FANATIC

Απο το λατινικο Fanum, που σημαινει
Ιερον, Τεμενος, Ναός

Απο αρχαιοτάτων χρόνων Θρησκεία=Φανατισμός.

Κυριακή 29 Μαρτίου 2009

ΔΟΥΛΕΙΕΣ ΜΕ ΦΟΥΝΤΕΣ



Συχνά χρησιμοποιούμε την έκφραση "δουλείες με φούντες" για να αναφερθούμε σε επιχειρήσεις (δουλειές) μεγάλου βεληνεκούς και κερδοφόρες.
Το Μειζον ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΚΟ - Τεγόπουλος - Φυτράκης ερμηνεύει ως "φούντα" δέσμη από κλωστές ισομεγέθεις, ελεύθερες στο ένα άκρο, θύσανος φρ. δουλείες με φούντες, για εργασίες περίπλοκες και με κακές συνέπειες Η ερμηνεία (περίπλοκη και με κακές συνέπειες) αυτή είναι αυθαίρετη και δεν συνάδει με την συνήθη χρήση της έκφρασης.

Ο όρος "φούντα" αναφέρεται και για τον ανθοφόρο θύσανο της κάνναβης (χασίς) .

Στο Βυζάντιο ομως φούνδα ή κοιλιόδεσμος ή πουγγίον λεγόταν το σακίδιο με τα χρήματα που έζωναν στη μέση τους οι Βυζαντινοί.



Η ρίζα της λέξης είναι λατινική από το fundo, που σημαίνει κυριολεκτικά βυθίζω (το καράβι ή η επιχείρηση "πηγε φούντο" λέμε σήμερα). Θυμηθείτε το Αγγλικό Fund, το Γαλλικό fonds , το Ιταλικό fondo.

Μεταφορικά σημαίνει: θεμελιώνω, καθιερώνω, παγιώνω, πακτώνω και τελικά συνάπτω σύμβαση. Αυτό γιατί κατά την σύναψη μιας σύμβασης οι Ρωμαίοι συμβαλλόμενοι βύθιζαν τα ραβδιά τους στο έδαφος για να στερεώσουν συμβολικά την συμφωνία (pactun, βυζαν, πάκτον) βλ. Κ. ΑΡΜΕΝΟΠΟΥΛΟΥ ΠΡΟΧΕΙΡΟΝ ΝΟΜΩΝ ή ΕΞΑΒΙΒΛΟΣ σελ. 411 και ΜΕΛ σ. 853 βλ . και την νομική ρήση "pacta sunt servanda" = τα συμφωνημένα είναι τηρητέα, πρέπει να τηρούνται. Ακόμα και τώρα λέμε "τα μιλημένα και τιμημένα" (τιμώ=τηρώ).

Ανακάλυψα και ένα ιδιαίτερο όρο:

Έως το 1935 υπήρχαν και «εγχειρίδιες αμοιβές», στην περίπτωση των οποίων ο ιερέας παίρνει τρόπον τινά τα χρήματα στο χέρι (υπάρχουν και «έκτακτες εγχειρίδιες αμοιβές» και «βασικές αμοιβές» [stipendia fundata]), οι οποίες στη Γερμανία είναι συν τοις άλλοις απαλλαγμένες από φορολογία.

KARLHEINZ DESCHNER
Η ΕΓΚΛΗΜΑΤΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΣΜΟΥ ΤΟΜΟΣ 4 -ΚΑΚΤΟΣ

Δηλαδή η συμβατικές αμοιβές, οι τιμές τιμοκαταλόγου.

Εργασία "φουντάτη" εννοείται λοιπόν η συμβατικά κατοχυρωμένη εργασία και δεν έχει σχέση με την γνωστή φούντα=θύσανο. Το "φουντάτη" ερμηνεύτηκε από τους μεταγενέστερους "με φούντες". Η δουλειά με φούντες είναι λοιπόν μια σίγουρη και καλή δουλειά, και όχι θυσανωτή δουλειά.



Παρασκευή 20 Μαρτίου 2009

ΠΟΝΤΙΑΚΗ ΑΝΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ

Εγώ ποπάς κι ίνουμαι

Στίχοι: Παραδοσιακό

Μουσική: Παραδοσιακό

Εκτελέσεις: Αχιλλέας Βασιλειάδης


Εγώ ποπάς κι ίνουμαι
σο ιερόν κ’ εμπαίνω
σίντε θα ψάλλω τραγωδώ
σασεύω κι απομένω.

Απ’ αδά κι απάν’ μη πας
κόφτ’ τ’ ωτία σ’ ο ποπάς
όσο και να εν ποπάς εν
άλλο κι ξομολογά σεν.

Ας λέγω σας ντο είπε με
ένας καλός ποπάς
έμορφον είδες φίλ’ετόν
το κρίμα σ’ μη ρωτάς.

Απ’ αδά κι απάν’ μη πας
κόφτ’ τ’ ωτία σ’ ο ποπάς
όσο και να εν ποπάς εν
άλλο κι ξομολογά σεν.

Επήγα σον πνευματικόν
είπα την αμαρτία μ’
ατό είπε με τηδέν κ’εν
ποίσον ατό άλλον μίαν.

Απ’ αδά κι απάν’ μη πας
κόφτ’ τ’ ωτία σ’ ο ποπάς
όσο και να εν ποπάς εν
άλλο κι ξομολογά σεν.

Μετάφραση
Εγώ παπάς δε γίνομαι

Εγώ παπάς δε γίνομαι
στο ιερό δεν μπαίνω
καθώς θα ψάλλω θα τραγουδώ
θα τα χάνω και θα απομένω [άναυδος]

Επωδός - ρεφραίν

Από εδώ και πέρα να μην προχωρήσεις
γιατί ο παπάς θα σου κόψει τ΄αυτιά
όσο και νά' ναι [ανεκτικός], παπάς είναι
άλλη φορά δεν θα σ΄εξομολογήσει


Ας σας πω τι μου είπε
ένας καλός παπάς
"είδες ενα όμορφο; Φίλα τον
μη ρωτάς αν αμάρτησες"


Επωδός - ρεφραίν

Πήγα στον πνευματικό
είπα την αμαρτία μου.
Αυτός μού είπε "τίποτα δεν ειναι.
Κάνε το άλλη μια φορά"

Επωδός- ρεφραίν

Για το κόψιμο των αυτιών βλέπε στο
http://users.otenet.gr/~asto/diapobeysi1.htm#pontiako_ref

Τρίτη 10 Μαρτίου 2009

"Δε μου λες" ή "δε με λες"

«ΜΕ ΛΕΣ» Ή «ΜΟΥ ΛΕΣ»

Άρθρο του Καθηγητή Γεώργιου Μπαμπινώτη στο "ΒΗΜΑ"

Το όλο θέμα ξεκινά σε παλαιότερες εποχές, με την κατάργηση της δοτικής, οπότε και γεννιέται η ανάγκη να βρεθεί νέα λύση εκεί που μέχρι πρότινος χρησιμοποιούταν η συγκεκριμένη πτώση. Έτσι, καθημερινές φράσεις όπως π.χ. το "λέγεις μοι" παύουν να υφίστανται και η γλώσσα αναζητά έναν νέο τρόπο έκφρασης. Στην Βόρειο Ελλάδα προτιμήθηκε η αιτιατική ενώ στην Νότιο Ελλάδα η γενική για να δώσουν (σε νεώτερα ελληνικά) "με λες" και "μου λες", αντίστοιχα.

Και οι δύο αυτοί τύποι είναι σωστοί καθώς χρησιμοποιούνται κανονικότητα μέσα στους αιώνες από τους Έλληνες.

Κατά μίαν άποψη η αιτιατική είναι πιο κοντά στην δοτική οπότε, όσο παράξενο και να ακούγεται, ο βορειοελλαδίτικος τύπος (με λες) θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι πιο δικαιολογημένος. Ο βασικότερος λόγος που σήμερα η σύνταξη με γενική θεωρείται ορθότερη (μου λες) είναι μάλλον επειδή η Νότιος Ελλάδα απελευθερώθηκε πρώτη και η γλώσσα που χρησιμοποιήθηκε στο νέο κράτος ήταν αυτή που μιλούσαν σε εκείνα τα μέρη.

Σήμερα, ειδικά μέσω των μέσων μαζική ενημέρωσης, έχει καθιερωθεί γενικότερα ο τύπος με την γενική. Το βέβαιο είναι πως έχει περάσει στο υποσυνείδητο μας ως ο ορθός τρόπος αν και αυτό όπως είδαμε δεν στέκει πραγματικά. Παρεμπιπτόντως, δυο από τους λογοτέχνες που έχουν γράψει με τον συγκεκριμένο τρόπο είναι ο Κώστας Π. Καβάφης και ο Αθανάσιος Χριστόπουλος.

Ας μην ξεχνάμε το εξής σημαντικό: οι νοτιοελλαδιτες, που εκφράζουν τη δοτική μέσω γενικής λέγοντας "θα σου πω κάτι", "θα του δώσω κάτι", στον πληθυντικό διαπράττουν ακριβώς το "σφάλμα" που καταλογίζουν στα εκ Βορρά αδέλφια τους, και λένε: "θα σας πω κάτι", "θα τoυς δώσω κάτι". Χρησιμοποιούν δηλαδή αιτιατική! Επομένως, καθαρά από απόψεως ομοιογένειας, τα βόρεια ιδιώματα είναι πιο συνεπή διότι χρησιμοποιούν αιτιατική και στον ενικό και στον πληθυντικό. ..."

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2009

Ο ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ



ΧΑΡΤΑΕΤΟΣ

Πολλά έχουν γραφεί για τον χαρταετό.

Κατά την επικρατούσα άποψη, οι χαρταετοί είναι επινόηση των Ανατολικών λαών. Σε αυτές τις χώρες, η τέχνη της κατασκευής χαρταετών τελειοποιήθηκε, φτάνοντας στο σημείο να φτιάχνουν "ιπτάμενους" δράκους, πουλιά, ψάρια, ζώα. Τους στόλιζαν με ευχές και επιθυμίες, και τις έστελναν με έναν αετό, όσο πιο κοντά μπορούσαν στον Θεό

Και κατά την ελληνική αρχαιότητα υπήρξαν δείγματα προσπαθειών κατασκευής αετών. Αναφέρεται ότι ο αρχιμηχανικός Αρχύτας χρησιμοποίησε στις μελέτες του τον αετό. Θεωρείται ο τελευταίος αλλά και ο σημαντικότερος των Πυθαγορείων. επίσης σε ελληνικό αγγείο της κλασικής εποχής, υπάρχει παράσταση κόρης, η οποία κρατά στα χέρια της μια λευκή σαΐτα από το νήμα της, έτοιμη να την πετάξει.

Στην Ευρώπη ο χαρταετός εμφανίζεται γύρω στο 1400 μ.Χ. τον έφεραν εξερευνητές που είχαν επιστρέψει από την Ασία. από πανί, όπως τα πανιά των πλοίων. Γραπτές αναφορές για την παρουσία αετού στην Ευρώπη συναντάμε σε γερμανικά έγγραφα του 1450. Αργότερα, το 1606, ένας Ισπανός κληρικός έγραφε στο ημερολόγιο του ότι τον χρησιμοποιούσαν σαν "παιχνίδι χαράς, την ημέρα του Πάσχα".

Στις μέρες μας η κατασκευή του χαρταετού είναι εύκολη υπόθεση.

Το πέταγμα του αετού την Καθαρή Δευτέρα είναι ένα όμορφο παιχνίδι, ένα γραφικό έθιμο, ένα πανηγύρι χρωμάτων στους ουρανούς μας.

ΓΙΑΤΙ ΟΜΩΣ ΕΠΙΛΕΧΘΗΚΕ Η ΚΑΘΑΡΗ ΔΕΥΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΟ ΕΘΙΜΟ;


Ένα τραγουδάκι της εποχής του Αλεξίου Κομνηνού [βλ. Παραπανω τη Χαλκογραφια που εικονίζει τον Αλέξιο να δέχεται τον Γοδεφρίγο ντε Μπουγιόν], από τα παλαιότερα Ελληνικά δίστιχα , περιέγραφε ένα περιστατικό μιας συνωμοσίας εις βάρος του αυτοκράτορα:

Το Σάββατον της Τυρινής, χαρείς, Αλέξιε, εννόησες το,
και την ∆ευτέραν το πρωί, ύ
πα καλώς, γεράκι μου.

Πάει να πεί

Το Σάββατο της Τυρινής, να χαρείς, Αλέξιε, το εννόησες [οτι συνομοτούν εναντίον σου],
και την [Καθαρή] ∆ευτέρα το πρωί, ύπαγε [πήγαινε] στο καλό, γεράκι μου.


Ίσως οι Βυζαντινοί να εφάρμοζαν το έθιμο την Καθαρά Δευτέρα σε ανάμνηση του ιστορικού αυτού συμβάντος.

Παρασκευή 13 Φεβρουαρίου 2009

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ - SMS - Ελληνική προέλευση

Όσο και να σας φανεί παράξενο η λέξη είναι Ελληνικής προελεύσεως (και μάλιστα από την Θεσσαλική διάλεκτο). Προέρχεται από την φράση "Σ΄έστλα Μ΄έστλες Σι ξανάστλα". Οι αδαείς ξένοι αγνοούν την προέλευση.